Lo desbarcament mancat de la baia d'Arcaishon - 2nda partida
Resumit de la 1e partida : sèm a la debuta de la prima de 1961 e d'eveniments extraodinaris se preparan. Tot va dependre d'un òme, exilhat dins una luenchenca valada aupenca...
2nda partida : En cerca del sénher Fontan
John Walter Cuningam dubrís la portièra de la Fiat 500 logada la velha a Cuneo, se trai penosament de l’espaci comprés entre lo volant e lo sèti e pausa lo pè dins un fangàs de fems e de nèu fonduda. Cerca un endrech sec per pausar l’autre pè, ne troba pas e lo pausa a costat. A man esquèra, al dessus de la nèbla blava qu’amaga la Val Varacha, las Alps enevadas brilhon jol solelh primadièr. A man dreita, qualques ostals dels teches de lausa negra s'arrapan al travèrs.
L'òme se sarra prudentament del primièr ostal. Un tesson dels uèlhs blaus lo finta d’un biais interogatiu : Cuningam es vestit coma un toriste american, amb una camisa hawaïana jauna e vèrda, de cauças blancas e de solièrs qu’eran blancs tamben tot escàs. Lo tesson rondina, çò que fa sortir d’una establa una vielha tota desbigossada.
- "Cerqui lo sénher Fontan", dís Cunigam. Aquò fa detz còps almens que prononça aquela frasa aquel jorn.
La vielha mòstra un ostal amb lo menton e se’n tòrna dins l’estable. Jos l'agach del tesson, Cuningam va se tancar davans una pòrta pichòta. Ara, a los solièrs complètament fotuts. Tusta. Una votz flaca respond : « dintratz… »
Puja la pòrta. Li cal un brièu per percebre, al fond d'una pèça nègra, al canton de la chaminèia, entopinat dins una flaçada, un omenet magre e palle.
- "Cerqui lo sénher Fontan", dís Cunigam un còp de mai.
- "Soi ieu", respond l’òme.
- "Monsur Fontan, we need you !"
Una setmana aprèp, lo matin del 31 de mars 1961, a cabalon sus una muola grisa, Francés Fontan trascòla lo pòrt Anhèl e daissa Itàlia enrè per se'n tornar en França. Una sola nacion de cada costat, nacion que serà lèu reunida, çò pensa esmogut. Dins la valisa estacada a la sèla cabisson qualques vestits, una flaçada, cent francs novèls en bilhets de cinq, de papièrs d'identitat al nom de "Felix Costesoulane, né en 1929 à Sérignan, Hérault", de racions de la US Army, una capsula de cianure, un pichòt emetor radio e un bilhet de trin Ambrun-Arcaishon.
Lo subrelendeman, Fontan arriba a Ambrun, daissa la muola à un maquinhon per 17 francs e prend lo camin de la garra SNCF. Es aital que comença una odisseia eroica, una epopeia completament despenchenada, quicòm fòl que degun a pas pus jamai daussat far :
La traversada d'Occitània d'est en oest amb lo camin de fèrre !